Anaboliki
Zacznijmy od tego, że anaboliki to słowo pochodne od „anabolizm” (budowa białek).
Pod pojęciem anabolików kryją się środki, suplementy, a także odżywki, które przyspieszają syntezę białek w organizmie. Różnica pomiędzy SAA, a anabolikami jest znacząca i dotyczy chociażby kwestii legalności na polskim rynku oraz poziomu szkodliwości.
Sterydy anaboliczne – ze względu na swoje właściwości mają szerokie zastosowanie w kulturystyce.
Pozwalają uzyskać „suchy mięsień” w krótkim czasie, do tego z nimi definicja mięśni i siła są lepsze. Z chemicznego punktu widzenia SAA stanowią pochodną testosteronu lub 19-nortestosteronu. Sterydy anaboliczne występują zarówno w formie tabletek, jak i zastrzyków. Użytkownicy częściej sięgają po preparaty w formie iniekcji, głównie ze względu na mniej toksyczny wpływ na wątrobę. Zastrzyki z SAA działają też znacznie szybciej w porównaniu do tabletek. Warto wiedzieć, że czasem nie ma wyboru, bo niektóre sterydy anaboliczne występują jedynie w formie zastrzyków, a nie które wyłącznie w formie tabletek.
Sterydy działanie
Mechanizm działania sterydów polega na stymulowaniu receptorów androgenowych, które występują na powierzchni błon komórek. Przyjmowanie tego typu preparatów powoduje nadawanie organizmowi cech typowo męskich (ogólna budowa ciała, obniżona barwa głosu, owłosienie, a nawet zachowanie – wzmożona agresja). Z drugiej strony sterydy odpowiadają za pobudzenie i zwielokrotnienie powstawania nowych komórek, ponadto zatrzymując proces ich rozpadu.
Sterydy anaboliczne oddziaływują na kilku płaszczyznach, dlatego efekty nie są jednostronne. Zaliczają się do nich: przyrost masy mięśniowej (dzięki wzmożonej syntezie białek), siła większa nawet o 40%, redukcja tkanki tłuszczowej (w wyniku przyspieszonego metabolizmu), poprawa waskularyzacji (prawdopodobne jest to rezultat wzrostu ciśnienia krwi) , redukcja bólu stawów (środki wykazują działanie przeciwzapalne), a także krótszy czas regeneracji (dzięki wzmożonej syntezie białek).
Efekty na + Zwiększenie siły
Dieta wysokobiałkowa w połączeniu z intensywnym, długotrwałym treningiem powoduje zwiększanie się elementów kurczliwych mięśni. Dostarczając organizmowi sterydy anaboliczne wywołujemy większą syntezę białek, retencję wody w tkankach i wokół nich. To wszystko skutkuje zwiększeniem siły. Siła przyrasta w trakcie kuracji sterydowej, co pozwala na bardziej intensywne i wszechstronne treningi. Odstawienie sterydów powoduje natomiast, że siła wraca do normalnego, naturalnego u danego zawodnika poziomu.
Przyrost masy mięśniowej
Co mają wspólnego sterydy i mięśnie ? Te pierwsze zwiększają włókna mięśniowe, a po niektórych sterydach anabolicznych zwiększa się też ilość samych włókien. Efektem sterydów jest też magazynowanie wody w tkankach co wywołuje ogólne zwiększenie się masy mięśniowej. Sterydy to jednak nie wszystko, do osiągnięcia tego celu niezbędne są: zrównoważona dieta bogata w proteiny oraz trening inicjujący budowę mięśni.
Reduktory tkanki tłuszczowej
Większość sterydów anabolicznych, oprócz tego, że mają właściwości anaboliczne, powodują też podkręcenie tempa przemiany materii. W konsekwencji prowadzi to do redukcji tkanki tłuszczowej. W tym działaniu pomagają bardziej intensywne treningi, także aerobowe, a to już naturalny sposób na pozbycie się nadmiaru tkanki tłuszczowej. Niektóre ze sterydów w ofercie sprzedawców takie jak Clenbuterol czy Cytomel T3, są „specjalistami” w tej dziedzinie, mają wyłącznie zastosowanie przy spalaniu tkanki tłuszczowej.
Zwiększenie szybkości
Do takiego stanu rzeczy przyczynia się głównie zwiększona synteza fosfokreatyny w tkankach. Organizm ludzki wytwarza energię w trójnasób. Są one wykorzystywane do różnych rodzajów aktywności fizycznej. Te energetyczne sposoby to: a) szlak ATP – PC, b) glikoliza beztlenowa, c) przemiana tlenowa. Do sportów wymagających szybkości np: sprintu czy skoku w dal, organizm wykorzystuje głównie szlak pierwszy, który dominuje podczas takich maksymalnych natężeń fizycznych. W procesie tym wykorzystywane są ATP i właśnie fosfokreatyna, które są zgromadzone w mięśniach. Te transpozycje bardzo szybko uwalniają energię ale w krótkim przedziale czasu. W dalszym etapie wysiłku organizm sięga po glikogen i tłuszcze.
Poprawa wydolności tlenowej
Generalnie zakłada się, że zażywanie sterydów anabolicznych powoduje zwiększenie się mitochondrii w tkance mięśniowej. Umiejscowienie mitochondriów w poszczególnych komórkach nie jest stałe, mają one zdolność do przemieszczania się do miejsc, w których zwiększa się zapotrzebowanie na energię. Zażywanie sterydów powoduje, że skupiają się one pomiędzy fibrylami komórek mięśniowych. Ich najpoważniejszym zadaniem jest wytwarzanie adenozynotrójfosforanu (ATP), odpowiedzialnego min. za międzykomórkowy transport energii. Odpowiadają również za syntezę sterydów. Dzięki temu organizm ćwiczącego może pobrać więcej tlenu i w ten sposób pozyskać więcej energii.
Krótszy odpoczynek po ciężkim treningu, szybsza rekonwalescencja po kontuzji
Obecność w organizmie sterydów powoduje zwiększoną syntezę białka, a to z kolei przyczynia się do mniejszej podatności tkanki mięśniowej i tkanki łącznej na urazy, ale też do szybszej ich „renowacji” przy ewentualnej kontuzji. Proteiny stanowią niezbędny składnik diety gdy zależy nam na budowaniu czy wzmacnianiu mięśni. Przydają się także przy innych formach treningów o wysokiej intensywności. Proteiny są obecne w mięśniach, skórze, enzymach itd., są obok wody podstawowym składnikiem ciała. Organizm nie potrafi magazynować białka na zapas, dlatego musi być dostarczane na bieżąco z pożywieniem. Sterydy anaboliczne robią dużo dobrego w tym temacie, zwiększają syntezę białek, przez co organizm jest zdolny większych wysiłków i jest odporniejszy na zmęczenie. Do tego potrzebuje mniej czasu na regenerację po intensywnym treningu, co jest niezwykle istotne w sporcie profesjonalnym.
Efekty uboczne
Nie da się ukryć, że sterydy anaboliczne pozwalają osiągnąć zadowalające rezultaty w sporcie. Szybki przyrost dobrej jakości masy mięśniowej, szybsza redukcja tkanki tłuszczowej, a do tego wzrost siły i wytrzymałości – to rezultaty, na które kulturyści nie są obojętni. Trzeba przy tym mieć świadomość, że jest i druga strona medalu, zażywanie sterydów anabolicznych wiąże się też z działaniami niepożądanymi. To z jaką siłą działają sterydy i jakie wywołują efekty niepożądane jest wypadkową wielu czynników, m.in. dawki, częstotliwości, a także samego preparatu sterydowego.
Do najczęstszych skutków ubocznych anabolików zaliczyć można: łysienie, trądzik – jest to efektem przyjmowania sterydów anabolicznych konwertujących do DHT, ginekomastia – dotyczy sterydów cechujących się silną aromatyzacją do estrogenu, uszkodzenia wątroby, nerek i trzustki, impotencja, spadek libido, niepłodność, zwiększona agresja, przyspieszenie zmian miażdżycowych, co może prowadzić do zawału serca, powstawania zatorów i zakrzepów
Głównym błędem popełnianym przez koksiarzy jest aplikowanie nadmiernych dawek anabolików, sięganie po nieodpowiednie preparaty i tworzenie niebezpiecznych i niepotrzebnych mieszanek.
Zasadniczo trzeba pamiętać, że każdy preparat sterydowy przyjmowany dla wzrostu masy mięśniowej ma zarówno cechy androgenne jak i anaboliczne. Tyle, że dynamika i sposób działania może być różny. Jedne z nich mają silniejszy wpływ na układ hormonalny (działanie androgenne), inne natomiast działają na wzrost reakcji sprzyjający przyrostowi masy ciała (działanie anaboliczne). Najbardziej popularny androgen po który sięgają miłośnicy mięśni to bez wątpienia testosteron. Środek ten ma niezwykle szerokie spektrum działania na nasz organizm. Przedawkowanie testosteronu może spowodować rozmaite komplikacje w obrębie układu płciowego od impotencji, przez poważne schorzenia gruczołu krokowego, po bezpłodność. Między innymi z tego powodu kulturyści nie sięgają tylko i wyłącznie po sam testosteron, przyjmują go wspólnie ze środkami o działaniu anabolicznym. Preparaty o właściwościach anabolicznych nie mają tak szkodliwego wpływu na układ hormonalny jak sam testosteron, a jednocześnie wykazują wysoką skuteczność jeśli chodzi o zatrzymywanie azotu w mięśniach.
Testosteron jako typowy hormon męski wpływa na stan zewnętrznych narządów płciowych, odpowiada za prawidłowe ich funkcjonowanie, za prawidłową pracę pęcherzyków nasiennych, oddziaływuje na kondycję gruczołu krokowego, a także odpowiada za inne typowo męskie cechy takie jak zarost, czy niski głos. Z tego powodu, testosteron zalicza się do podstawowego arsenału leków stosowanych m.in. w leczeniu zaburzeń płodności, impotencji, w wadach rozwojowym gonad, czy innych chorobach, które wywołują niedoczynność jąder. Rzecz jasna kulturyści nie sięgają po testosteron by poprawić kondycję seksualną. Testosteron jako podstawowy hormon męski wpływa na ogólny wzrost siły i poprawę wytrzymałości mięśni. Wykazuje przy tym właściwości anaboliczne, a to sprzyja zwiększonej syntezie białek i nasila reakcje lipolityczne w obrębie tkanki tłuszczowej. Jeśli chodzi o estetykę ciała, testosteron jest niezwykle pomocnym hormonem. Tyle, że jego stosowanie wiąże się z ryzykiem dla zdrowia, szczególnie dla ludzi młodych.
Rodzi się pytanie, o powód dla którego kulturyści nie stosują wyłącznie anabolików, tylko łączą je z niebezpiecznymi androgenami. Odpowiedź jest prosta. Same anaboliki przynoszą nie tylko z przyrost masy mięśniowej, ale też tkanki tłuszczowej, a to dla większości kulturystów jest nie do przyjęcia. Dodatek w postaci androgenów powoduje, że działanie środków anabolicznych jest „pobite” jedynie w obrębie tkanki mięśniowej, natomiast nie ma niekorzystnego wpływu na tkankę tłuszczową. Androgeny powodują wyraźny przyrost siły i wytrzymałości mięśni, a to raczej trudno uzyskać w wyniku używania samych anabolików.
Stosowanie środków o działaniu anabolicznym z punktu widzenia zdrowia jest odrobinę bezpieczniejsze, ale może mieć niekorzystny wpływ na sylwetkę. Najbardziej da się to zauważyć u osób posiadających endomorficzną, otłuszczona sylwetkę. Z obawy o zdrowie część osób rozpoczyna kurację sterydowe od „bezpiecznego” Metanabolu. Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku osób ze skłonnością do nadwagi, meta może w widoczny sposób pogorszyć wygląd sylwetki i utrwalić te niekorzystne zmiany. Czy w takim razie jest sens by dla atrakcyjnej sylwetki kulturyści sięgali po „sterydowe mieszanki” ? Dodatek w postaci androgenów dla utrzymania odpowiedniego składu ciała wydaje się korzystny, jednak w większości przypadków nie ma mowy o złotym środku. Zanim wpakujemy w siebie wszystkie możliwe „koktajle”, warto zastanowić się jaki mamy cel i co pozwoli nam ten pożądany efekt osiągnąć. W tym przypadku, też sprawdza się, że dużo nie znaczy dobrze.