Zanim o problemie uzależnienia, kilka zdań o środkach, które mogą je wywoływać.

Sterydy anaboliczne są syntetycznymi (wytworzonymi przez człowieka) odpowiednikami  męskiego hormonu płciowego, testosteronu. Pełna nazwa tych preparatów brzmi „sterydy anaboliczno-androgenne”, a skrót to SAA. Sterydy anaboliczne stosują osoby, które chcą rozwinąć imponującą muskulaturę w krótkim czasie. Męskie hormony w postaci testosteronu, pozwalają na lepsze osiągi, bo wywołują przyrost masy mięśniowej i siły.

Działanie sterydów.

Występuje około 100 rodzajów SAA, ale jedynie niewielka część z nich została zatwierdzona do użytku medycznego.

Choć sterydy u osób, które je stosują nie wywołują stanu euforii czy odurzenia, to osoby, które ich długotrwale nadużywają, są narażone na poważne skutki. SAA nie są to typowymi substancjami uzależniającymi, ale pragnienie, żeby osiągnąć i utrzymać pożądaną sylwetkę, może wygrać ze zdrowym rozsądkiem. Coraz większe dawki prowadzą do utraty kontroli nad własnym ciałem, zdrowiem i życiem. To już postać uzależnienia, nad którym ciężko zapanować i do którego jeszcze ciężej – przyznać się. W takiej sytuacji reakcja  rodziny, przyjaciół, może okazać się konieczna, by wszystko wróciło na właściwe tory.

Nie można pominąć faktu, że sterydy oddziałują na układ opioidowy. W mózgu pod wpływem tych środków dochodzi wytworzenia substancji, które swoim działaniem przypominają morfinę. Dlatego też „nałogowi” użytkownicy sterydów są bardziej narażeni na uzależnienie od opioidów: heroiny, morfiny lub kodeiny.

Przyczyny uzależnienia

Sięganie po dawki steroidów większe niż terapeutyczne przynosi nie tylko wymierne korzyści. W tym kontekście na pewno można wskazać przyrost ogólnej wydolności organizmu, siły, a ponadto widoczny wzrost masy mięśniowej. To dlatego, po SAA często sięgają osoby, które marzą o umięśnionej sylwetce. Ze sterydów nierzadko korzystają również sportowcy, którzy chcą poprawić swoje wyniki, a także bywalcy siłowni.

Znane są sytuacje, że środków używają ludzie młodzi, głównie po to, by zaimponować rówieśnikom. Niezależnie od tego jakie pobudki towarzyszą osobom sięgającym po SAA, skutki regularnego nadużywania tych środków mogą być bardzo poważne, nie tylko zdrowotne. Należy mieć świadomość, że przyjmowanie sterydów anaboliczno – androgennych jest powiązane z ryzykiem zachowań agresywnych wobec otoczenia. Tak objawia się nadmierne stężenie męskiego hormonu – testosteronu w organizmie. Nadmierne dawki sterydów nie są obojętne dla kondycji i zdrowia, objawy utrzymują się przez jakiś czas po zaprzestaniu stosowania. Tym co zniechęca użytkowników do rozsądnego podejścia, jest często obawa, że odstawienie doprowadzi do szybkiego zniweczenia efektów, czyli pogorszy wygląd sylwetki i spowoduje spadek siły, wydolności.

Osoby zaprzestające stosowania zgłaszają też pogorszenie samopoczucia. Pojawiają się typowe objawy odstawienia, „głodu”, powiązanego ze wzrostem tolerancji na substancję psychoaktywną. Ograniczenie lub zaniechanie stosowania sterydów może prowadzić do wystąpienia zespołu odstawiennego. Mamy więc w przypadku sterydów, z jednej strony konkretne korzyści liczące się w męskim świecie jak: muskulatura, siła, wynik, z drugiej: ryzyko poważnych konsekwencji, zwłaszcza przy nadmiernym i długotrwałym stosowaniu. Jednym z poważnych skutków jest niewątpliwie uzależnienie i wszystko co się z nim wiąże.

OBJAWY UZALEŻNIENIA

Jak przy każdym uzależnieniu obiektywne spojrzenie otoczenia (rodzina, przyjaciele), pozwala wychwycić niepokojące sygnały, których osoba uzależniona nie zauważa, lub bagatelizuje.

To co widać na pierwszy rzut oka: osoby, które stosują nadmierne dawki i uzależniły się od sterydów podlegają gwałtownym zmianom nastroju, nierzadko prowadzi to u nich do niepohamowanych wybuchów „wściekłości”, a nawet agresji. Wielu użytkowników sterydów zdaje się nie dostrzegać ryzyka, że nadużywanie tych substancji może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych jak zawał serca lub udar, o trudnym do przewidzenia finale. Podobnie jak u palaczy, objawy nadużywania sterydów, kumulują się z czasem.

U przyjmujących sterydy w niekontrolowany sposób, może wytworzyć się tolerancja na te substancje. Często prowadzi to, do do przyjmowania coraz większych dawek, by uzyskać podobne efekty. Sygnałem, że coś jest nie tak, są wyraźne objawy odstawienia, które ujawniają się w momencie, gdy sterydy idą na bok. Wśród objawów można wymienić: niskie libido, utratę apetytu, wahania nastroju, bezsenność, depresja, zmęczenie.

INNE OBJAWY:

– zaniedbywanie obowiązków domowych i zawodowych

– niekontrolowane zakupy sterydów

– stosowanie sterydów mimo widocznych lub odczuwalnych skutków ubocznych np. łysienie, poważne problemy skórne

– ciężka depresja w wyniku odstawienia

– problemy w kontaktach z przyjaciółmi i rodziną

LECZENIE UZALEŻNIENIA

Problem uzależnienia ujawnia się na wielu płaszczyznach, od zdrowia zaczynając, na stosunkach społecznych kończąc. U osób, które stosują nadmierne dawki sterydów przez dłuższy czas, dochodzi do zaburzeń gospodarki hormonalnej, a to wywołuje konkretne reperkusje (m.in. niepłodność, zaburzenia snu). Jeśli uzależnieni od sterydów nagle przestają je brać, mogą popaść w depresję z powodu zaburzeń układu hormonalnego.

Nadużywanie sterydów tak jak w przypadku innych substancji uzależniających może prowadzić do silnego uzależnienia psychicznego, a także fizycznego. Z tego powodu znaczące ograniczenie lub odstawienie środka psychoaktywnego wiąże się z ryzykiem zespołu odstawiennego (abstynencyjnego). powiązanego z depresją. Stąd terapia uzależnienia od sterydów wiąże się z jednej strony z koniecznością przywrócenia równowagi hormonalnej organizmu, z drugiej wymaga łagodzenia nieprzyjemnych objawów, które mogą zniechęcać i prowadzić do rezygnacji z leczenia.

Ważne jest również farmakologiczne leczenie objawów depresji, której nie można bagatelizować. Po wdrożeniu leków i środków łagodzących przykre dolegliwości związane z odstawieniem,  kolejnym etapem leczenia jest psychoterapia indywidualna lub grupowa.