Od lat jednym z największych wyzwań w świecie sportu jest stosowanie dopingu.

Substancje dopingujące stosowane są zarówno przez profesjonalnych zawodników, jak i amatorów sportu na całym świecie, wpływając negatywnie na zasadę fair play i niosąc poważne konsekwencje dla zdrowia trenujących. Warto jednak podkreślić, że nie każda substancja stosowana przez sportowców w istocie klasyfikowana jest jako stymulant. Co więc sprawia, że niektóre z nich są zakazane, a inne z kolei mogą być z powodzeniem stosowane w celu poprawy wyników sportowych? Odpowiedzi na to pytanie poszukamy w poniższym artykule.

Czym są stymulanty?

Stymulanty to grupa substancji, których celem jest zwiększenie aktywności układu nerwowego. Mechanizm ich działania bazuje na poprawie czujności, a także zwiększeniu energii i wydolności organizmu.

Substancje należące do kategorii stymulantów, możemy podzielić na te pochodzenia naturalnego oraz syntetyczne.

Najpopularniejszym, naturalnym stymulantem niezmiennie jest kofeina, która w większych lub mniejszych ilościach występuje w produktach codziennego spożycia, w tym przede wszystkim w kawie i herbacie. Stymulanty sztuczne to z kolei główny składnik substancji dopingujących, które wchodząc w interakcję z organizmem, przyczyniają się do poprawy wydolności organizmu. Co ważne, główną cechą wyróżniającą stymulanty syntetyczne jest fakt, że te mogą wprowadzić organizm w stan wysokiej nadaktwyności, co może nieść ze sobą poważne skutki dla zdrowia.

Co wpływa na popularność stymulantów w sporcie?

Choć z założenia sport powinien być doskonałą formą rozrywki, to w rzeczywistości jest to również potężna presja na sukces. W wielu dyscyplinach sportowych o zwycięstwie lub porażce decydują zaledwie ułamki sekund, co może przyczyniać się do chęci sięgnięcia po preparaty, wpływające na funkcjonowanie organizmu.

Szczególnie wśród młodych zawodników, którzy dopiero chcą wkroczyć do świata sportu profesjonalnego, presja na sukces może być ogromna. Wówczas zawodnik staje przed dylematem, czy zdecydować się, wkroczyć na ryzykowną drogę, jaką jest stosowanie dopingu, czy stale doskonalić swoje umiejętności, bazując wyłącznie na intensywnym treningu i odpowiedniej suplementacji.

Chęć sięgnięcia po preparaty dopingujące to kusząca alternatywa. Efekty ze stosowania tego typu substancji są zauważalne niemal natychmiast, jednak czy wobec tego warto zdecydować się na tę ścieżkę?

Stymulanty wśród substancji dopingujących

Możemy wyróżnić szereg substancji zakazanych, które znajdują się we wspólnej klasyfikacji – stymulantów. Wśród nich najczęściej wymieniane są takie substancje jak amfetaminy, metyloheksanaminy czy modafinil. Skąd tak duże zainteresowanie stosowaniem tych substancji wśród sportowców? Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto zrozumieć ich mechanizm działania.

Amfetaminy – dostarczają intensywną energię i zwiększają czujność, co w przypadku uprawiania sportu może się okazać pomocne, podczas wyczerpujących zawodów,

Metylohekanaminy – wykazują silne działanie stymulujące, przyczyniając się do poprawy wydolności, zarówno podczas treningów, jak i podczas zawodów,

Modafinil – wyróżnia się wysoką zdolnością do poprawy koncentracji, co może się sprawdzić podczas uprawiania sportów wymagających skupienia.

Warto podkreślić, że wszystkie wyżej wskazane substancje nie tylko uznawane są za środki dopingujące, naruszające zasady fair play, ale dodatkowo mogą nieść poważne konsekwencje dla zdrowia, również przy krótkotrwałym stosowaniu.

Ryzyko związane ze stosowaniem stymulantów

Choć stosowanie stymulantów może się wydawać kuszącą opcją dla sportowców, dążących do poprawy swoich osiągnięć, to warto pamiętać, że te niosą ze sobą poważne skutki nie tylko dla zdrowia, ale i przyszłości kariery.

Sportowcy, szczególnie ci profesjonalni, wspomagający się syntetycznymi stymulantami narażają się na surowe kary dyscyplinarne, które mogą obejmować zarówno kary finansowe, jak również dyskwalifikacje, utraty tytułów czy nagród, również tych wcześniej uzyskanych. Dodatkowo, wraz ze wzrostem świadomości społeczeństwa, dotyczącym stosowania substancji dopingujących, sportowcy narażają się na utratę reputacji. Co ważne, choć konsekwencje wynikające ze stosowania środków dopingujących, w tym stymulantów syntetycznych dotykają przede wszystkim zawodników indywidualnych, to niekiedy mogą mieć wpływ na całą dyscyplinę sportową.

Jednak choć konsekwencje te wydają się być poważne, to znacznie niebezpieczniejsze mogą się okazać skutki zdrowotne.

Jak stymulanty wpływają na zdrowie?

Stosowanie stymulantów, szczególnie długotrwałe, może negatywnie wpłynąć na stan zdrowia całego organizmu. Wśród najczęstszych skutków stosowania stymulantów syntetycznych wymienić można między innymi:

• nadciśnienie,
• problemy z sercem,
• większe ryzyko wystąpienia zawału lub udaru,
• zaburzenia psychiczne, w tym nadmierna agresja.

Choć te nie zawsze muszą wystąpić, to przed sięgnięciem po substancje stymulujące warto zastanowić się, czy krótkotrwała poprawa wyników sportowych jest warta tak poważnych konsekwencji, które w przypadku wystąpienia, bardzo często okazują się trwałe.

Konsekwencje zdrowotne wynikające ze stosowania stymulantów syntetycznych zwykle przyczyniają się do trwałych komplikacji, również po zakończeniu kariery sportowej (w tym paradoksalnie, wynikającej z wykrycia stosowania dopingu), a w zależności od stopnia nasilenia problemów, te mogą się okazać nieuleczalne.

Warto pamiętać, że tym, co przyświeca aktywności fizycznej, powinno być przede wszystkim zdrowie trenujących.

Legalne alternatywy dla substancji stymulujących

Sportowcy, którzy chcą poprawić swoją wydolność, nie muszą się ograniczać wyłącznie do substancji syntetycznych. Istnieją naturalne stymulanty, które mogą poprawić wydolność organizmu, przyczyniając się do poprawy wyników, a przy tym są bezpieczne dla zdrowia i nie naruszają zasad fair play.

Aby dopasować naturalne substancje stymulujące i określić optymalną, bezpieczną dla zdrowia dawkę, warto zwrócić się po poradę do lekarza sportowego. Warto pamiętać, że lekarze w istocie są najlepszymi sojusznikami w zapewnieniu sportowcom niezbędnych informacji, dotyczących stosowania substancji wpływających na poprawę osiągnięć, pomagając w odróżnieniu substancji zakazanych od tych, które można z powodzeniem stosować, również uprawiając sporty profesjonalne.

Co ważne, sportowcy dążący do poprawy wyników i osiągnięcia wyższej wydolności nie muszą się ograniczać wyłącznie do kofeiny. Dla osiągnięcia lepszych wyników korzystne mogą się okazać dodatkowo suplementy witaminowe, a także treningi wysokościowe i odpowiednio dobrana dieta. Wszystkie te metody są w pełni naturalne i bezpieczne dla zdrowia i choć na pierwsze efekty zwykle należy poczekać dłużej, niż w przypadku stosowania stymulantów syntetycznych, to osiągnięte w ten sposób wyniki są trwałe i nie niosą ze sobą poważnych skutków.

Doping w sporcie

Doping jest głównym problemem sportu, który jak możemy zaobserwować, niezmiennie utrzymuje się, stale przybierając nowe formy. Choć agencje do zwalczania dopingu na całym świecie dążą do wyeliminowania tego zjawiska poprzez wprowadzenie surowych kar i edukację zawodników, to w dalszym ciągu istnieją osoby, które niejako poszukują drogi na skróty.

Rozważając wsparcie organizmu stymulantami, warto zastanowić się, czy dla chwilowego osiągnięcia lepszych wyników w sporcie, warto narażać swoje zdrowie i reputację? To pytanie wydaje się absurdalne, zważywszy na fakt, że istnieją inne, legalne i przede wszystkim bezpieczne metody poprawy wydolności organizmu.